امکان فرمولاسیون روغن فراسودمند از امگا ۳ و امگا ۶ از دانه های بزرک و گلرنگ و ارزیابی ویژگی های فیزیکوشیمیایی آن در طی ۴ ماه نگهداری

مقدمه: اهمیت مصرف اسیدهای چرب ضروری امگا 3 و امگا 6 شناخته شده است. اما اسیدهای چرب امگا 3 و امگا 6 از نظر متابولیکی و عملکرد متفاوت بوده و افزایش یکی از آنها در بدن سبب کاهش دیگری است (خاصیت آنتاگونیستی). رعایت نسبت این دو اسیدچرب از مصرف اسیدهای چرب ضروری به تنهایی از ارزش بیشتری برخوردار است زیرا بدن قادر به تنظیم نسبت این دو اسیدچرب نمی باشد. هدف: بررسی امکان تهیه روغن فراسودمند از منابع گیاهی بزرک ( روغن غنی از امگا 3) و گلرنگ (روغن غنی از امگا 6) ، شامل مراحل استخراج، فرمولاسیون و نگهداری. روش بررسی : پس از استخراج روغن دانه بزرک و گلرنگ، بررسی ویژگی های فیزیکوشیمیایی و فرآیند جزء به جزء سازی به منظور بالابردن مقدار امگا 3 صورت گرفت. سپس مخلوطی به نسبت حدود 1:1 امگا 3 به امگا 6 از روغن بزرک و گلرنگ به عنوان روغن فراسودمند فرموله شد. میزان پایداری روغن تولید شده در دو محیط یخچال و فریزر در تناوب های زمانی 0، 1، 2، 3، 4 ماه با استفاده از شاخص های پراکسید، اسید تیوباربیتوریک و رنسیمت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج : نتایج نشان داد که با فرآیند جزء به جزء سازی می توان مقدار امگا 3 روغن بزرک را از 50/19 به 52/59 درصد رساند (05/0>p). عدد پراکسید روغن فراسودمند در طی 4 ماه نگهداری به ترتیب در محیط یخچال و فریزر از صفر به 100/43 و 4/99 میلی اکی والان پراکسید در صد گرم روغن، عدد اسید تیوباربیتوریک به ترتیب از صفر به 4/99 و 026/0 میلی گرم مالون دی آلدهید در کیلوگرم روغن و عدد رنسیمت به ترتیب از 2/10 به 33/0 و 2/10 به 1/35 ساعت رسید (05/0>p). نتیجه گیری: در این بررسی نشان داده شد که با استفاده از فرایند جزء به جزء سازی می توان میزان امگا 3 روغن بزرک را در حدود 4/78 درصد افزایش داد به طوری که نسبت امگا 3 با مقدار امگا 3 اولیه دارای اختلاف آماری معنی دار باشد (05/0>p). آزمایش های تشخیصی روغن فراسودمند نگهداری شده در فریزر و یخچال نشان داد که عدد پراکسید نمونه نگهداری شده در فریزر زیر حد استاندارد بوده، لذا توصیه می شود برای نگهداری این روغن از فریزر استفاده شود.